سازدهنی یا هارمونیکا یکی از سازهای بادی بسیار قدیمی است که به دلیل داشتن ابعادی کوچک  و صدایی دلنشین محبوبیت بسیار زیادی دارد. این ساز جزو سازهای زبانه آزاد محسوب می‌شود. با شناخت انواع سازدهنی می‌توانید سبک موردعلاقه خودتان را در انتخاب نوع نوازندگی این ساز انتخاب کنید. بنابراین درصورتی‌که قصد خرید این ساز را دارید مقاله معرفی انواع سازدهنی از آموزشگاه موسیقی شمیم را مطالعه کنید.

معرفی سازدهنی

سازدهنی یکی از انواع سازهای بادی است که تولید صدا در آن توسط ارتعاش تیغه‌های فلزی که به آنها reed می‌گویند ایجاد می‌شود. این ارتعاش در اثر دمش و یا مکش هوا اتفاق می‌افتد. این ساز انواع مختلفی دارد؛ اما ساختار آنها تقریباً مشابه یکدیگر هستند. به‌طورکلی اجزای تشکیل‌دهنده سازدهنی عبارت‌اند از:

• کاور پلیت یا صفحات پوشاننده
• ریدپلیت که محل اتصال تیغه‌ها و ویندسیورها می‌باشد
• دهنی که محل قرارگیری لب‌ها بر روی ساز است.
• اسلاید که در سازدهنی کروماتیک باعث اجرای نیم‌پرده‌ها می‌شود.

 انواع سازدهنی

از ویژگی‌های مهم سازدهنی می‌توان به یادگیری راحت، سبک و قابل‌حمل بودن آن اشاره نمود. در انواع مختلف این ساز، لرزش زبانه فلزی باعث ایجاد صدا می‌شود. اما طراحی این سازها متفاوت بوده و در نتیجه نحوه کار با انواع سازدهنی تفاوت‌هایی با هم دارند.

سازدهنی

سازدهنی دیاتونیک

این نوع سازدهنی از 10 شیار تشکیل شده است که هر کدام از آنها با دمش و مکش هوا صدا تولید می‌کنند. یادگیری دیاتونیک بسیار آسان می‌باشد. از ویژگی‌های مهم هارمونیکای دیاتونیک 5 لایه بودن آن است، دو لایه مربوط به روکش بیرونی ساز، و سه لایه نی کش، شانه و نی بادکن که در بخش درونی ساز  قرار دارند.

این نوع سازدهنی فاقد ویندسیور و اسلاید است و به طور عادی نوازنده می‌تواند تنها نت‌های اصلی را با آن بنوازد. البته با به‌کارگیری برخی از تکنیک‌ها  همچون بندینک می‌توان نیم‌پرده‌ها را نیز با سازدهنی دیاتونیک اجرا نمود. به‌طورکلی اگر علاقه‌مند به سبک‌های راک، پاپ، وسترن، کانتری و بلوز هستید می‌توانید این سازدهنی تهیه نمایید.

سازدهنی کروماتیک

معرفی انواع سازدهنی را با بررسی مدل کروماتیک ادامه می دهیم. تعداد سوراخ‌های موجود در سازدهنی کروماتیک می‌تواند ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۴ و یا ۱۶ عدد باشد، این شیارها در یک ردیف قرار می‌گیرند و با دمش و مکش هوا نت‌های مختلف را تولید می‌کنند. مدل ۱۲ سوراخ آن محبوبیت بیشتری در بین نوازندگان دارد. با سازدهنی کروماتیک می‌توانید تمام تکنیک‌های سازدهنی را اجرا نمایید و از آن در نواختن سبک‌هایی همچون  pop/irani – traditional – jazz – folk – pop و classic  استفاده کنید.

سازدهنی کروماتیک دارای اسلاید می‌باشد؛ بنابراین در حالت عادی نوازنده با این ساز می‌تواند تمام نت‌های اصلی و نیم‌پرده‌ها را اجرا نماید. به همین دلیل این نوه هارمونیکا کاربرد بیشتری در اجرای قطعات موسیقی دارد. همچنین یکی از اجزای تشکیل‌دهنده این نوع ساز  نوار پلاستیکی با نام ویندسیور است. این قطعه باعث ذخیره‌شدن هوای دمیده شده در داخل ساز می‌گردد. هارمونیکای دیاموتیک قیمت نسبتاً بالاتری از سازدهنی دیاتونیک دارد.

سازدهنی ترمولو

در این نوع سازدهنی دو ردیف شیار در بالا و پایین قرار گرفته‌اند. طراحی این سوراخ‌ها به نحوی است که هر دو در یک گام ولی با اختلاف اندک کوک می‌شوند.  در نتیجه با نواختن هارمونیکای ترمولو صدایی مخملی و ارزان به گوش می‌رسد. این نوع سازدهنی جزو سازهای دوزبانه محسوب می‌شود

این نوع سازدهنی در نواختن سبک‌های پاپ و فولک مورداستفاده قرار می‌گیرد و مورد استقبال طرف‌داران موسیقی سنتی و ملی می‌باشد. جلوه صوتی ترمولو جذاب، خاص و متمایز از دو مدل قبلی است.

سازدهنی ارکسترا بیشتر در گروه‌های نوازندگی به کار برده می‌شود؛ زیرا دامنه صدای بالا و رسایی دارد. این م

سازدهنی ارکسترا

دل از سازدهنی‌ها فاقد اسلاید هستند؛ اما اکتاوهای وسیع‌تری نسبت به سایر مدل‌ها را پوشش می‌دهند. به همین دلیل از هارمونیکای ارکسترا برای تولید صداهای پرقدرت و حجیم استفاده می‌شود.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم با معرفی انواع سازدهنی شما را با کاربردهای این ابزار آشنا کنیم. شاید برای شما این سوال مطرح شود که کدام نوع سازدهنی مناسب‌تر می‌باشد؟ در پاسخ باید بگوییم که هارمونیکا‌ها به دلیل طراحی متفاوتی که دارند، صداهای مختلفی را تولید می‌کنند. بنابراین بهتر است در انتخاب این ساز، سبک موسیقی موردعلاقه خودتان را مدنظر بگیرید.