پیانو مخفف  pianoforte به معنای لغوی نرم با صدای بلند می‌باشد که در حدود سال 1700 میلادی توسط بارتولومئو کریستوفر اختراع شد. این ساز توسط یک کیبورد نواخته می‌شود، به این صورت که نوازنده توسط انگشتان خود کلیدها را می‌فشارد تا چکش‌ها به سیم ضربه بزنند و صدا تولید گردد. در ادامه این مقاله از آموزشگاه موسیقی شمیم به معرفی انواع پیانو خواهیم پرداخت.

پیانو چیست؟

پیانو یک ابزار موسیقی آکوستیک است که در آن سیم‌ها به‌وسیله چکش مورد اصابت قرار می‌گیرند و ملودی نواخته می‌شود. میزان صدای تولید شده از این ساز بستگی به فشار انگشتان نوازنده بر روی کلیدها دارد. به این صورت که هرچه سرعت فشار بر روی کلیدها بیشتر باشد، فشار چکش افزایش می‌یابد و صدای آهنگ تولید شده بلندتر خواهد بود.

پیانو از جمله سازهایی است که از قطعات زیادی ساخته می‌شود. مثلاً یک پیانوی بزرگ مدرن از 12 هزار قطعه تشکیل شده است. این قطعات باید با دقت خاصی مونتاژ شوند تا ساز بتواند صدای منحصر به فردی را تولید نمایند. پیانو انواع مختلفی دارد و صداهای تولید شده توسط هر کدام از آنها متفاوت می‌باشد.

معرفی انواع پیانو 

اغلب پیانوهای مدرن 88 کلید دارند که شامل 52 کلید سفید برای  A,B,C,D,E,F, G و 36 کلید مشکی رنگ هستند. به همین دلیل با این ساز می‌توان 88 گام مختلف موسیقی را نواخت. اکثر نت‌های پیانو از سه سیم تشکیل شده‌اند به استثنای باس که یک یا دو سیم دارد. با فشرده شدن یک کلید چکش زیرین آن به سیم‌ها برخورد می‌کند و به صدا درمیآید و پس از برداشتن انگشتان صدا توسط دمپر خفه می‌شود. انواع مختلف پیانو، کاربردهای متفاوتی دارند که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم:

پیانو آکوستیک

این ساز دارای قدمتی چندصدساله است و یکی از پرکاربردترین پیانوهای جهان می‌باشد. صدای قوی، رسا و طیف وسیع تنال این نوع پیانو باعث شده که نوازندگان سبک‌های مختلف موسیقی از آن بهره ببرند. پیانوهای آکوستیک از مکانیزم‌های فیزیکی برای تولید صدا استفاده می‌کنند و به دو نوع تقسیم می‌شوند. در ادامه معرفی انواع پیانو ابتدا به بررسی انواع Acoustic Piano می‌پردازیم.

• پیانو گرند یا افقی: در Grand Piano چکش به‌صورت افقی از زیر به سیم‌ها ضربه وارد می‌کند و به همین دلیل سطح این نوع ساز بسیار بزرگ‌تر از پیانوهای دیواری است. پیانو گرند صدای غنی و باشکوهی تولید می‌کند و برای سولوهای کلاسیکو کنسرت‌های جاز و پاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• پیانو دیواری یا عمودی: این پیانو سیم‌ها را به‌صورت عمودی در خود جای‌داده است و به همین دلیل اندازه متناسب‌تری نسبت به پیانو گرند دارد و برای استفاده در خانه مناسب می‌باشد. این ساز آکوستیک صدای طبیعی و گوش‌نواز دارد و یک انتخاب محبوب برای مبتدیان است.
• پیانوی بی‌صدا: در این نوع پیانو، نوازنده می‌تواند با استفاده از هدفون و بلندگوهای داخلی به‌صورت بی‌صدا ملودی خود را بنوازد. به همین دلیل این ساز برای تمرین در آپارتمان، هتل‌ها و مدارس و هر جایی که سکوت در آن اهمیت دارد بمورد استفاده قرار می‌گیرد.

پیانو چیست؟

پیانو دیجیتال

  این ساز الکترونیکی صدا و حس، پیانوی آکوستیک را شبیه‌سازی می‌کند و دارای کلیدهای وزن‌دار و سیستم صوتی داخلی است. پیانو دیجیتالی انواع مختلفی دارد و معمولاً در استودیوها، صحنه‌ها و محیط‌های آموزشی مورداستفاده قرار می‌گیرد، قابلیت اتصال به کامپیوتر و سایر دستگاه‌های الکترونیکی را دارد. حتی به‌عنوان کیبورد کنترلی برای نرم‌افزارهای موسیقی بکار برده می‌شود.

پیانوهای دیجیتال دارای امکانات گسترده‌ای برای تنظیم و شخصی‌سازی صدا هستند. این ساز امکان استفاده از افکت‌های مختلفی همچون دیلی، کوروس و ریورب را جهت غنی‌سازی صدا در اختیار پیانیست‌ها قرار می‌دهد. حتی با برخی از پیانوهای دیجیتال می‌توان به طور هم‌زمان چند نوع صدا را نواخت. به‌طورکلی این نوع ساز انعطاف‌پذیری و تنوع بیشتری نسبت به پیانو آکوستیک دارد. در ادامه معرفی انواع پیانو به بررسی نوع هیبریدی این ساز پرطرفدار می‌پردازیم.

پیانو هیبریدی

این نوع پیانو ترکیبی از جنبه‌های الکتریکی و مکانیکی است. پیانوهای هیبریدی در دو نوع دیواری و گرند تولید می‌شوند. صدای غنی این ساز ترکیبی از پیانو آکوستیک و دیجیتالی است.

پیانو الکترونیک یا کیبورد

این ساز که با کمک روش‌های الکترونیکی صدا تولید می‌کند، از ظرافت و تنوع بیشتری نسبت به پیانوی آکوستیک برخوردار بوده سبک و قابل‌حمل است. کیبوردها در سبک‌های مختلفی از جمله موسیقی پاپ کاربرد دارند.

پیانوهای الکترونیکی قادر هستند طیف وسیعی از صداها همچون ارگ، پیانو آکوستیک، سازهای کوبه‌ای را شبیه‌سازی کنند. به همین دلیل استفاده از این ساز در مکان‌های مختلف و در استودیوهای خانگی گزینه مناسبی است. این ساز هم قابلیت اتصال به کامپیوتر را دارد و هم دارای امکانات جانبی مانند ضبط صدا، مترونوم و افکت‌های صوتی می‌باشد.

سخن آخر

انتخاب نوع پیانو بستگی به بودجه و سطح نوازنده دارد. مثلاً پیانوهای آکوستیک برای نوازندگان حرفه‌ای مناسب هستند و نوع دیجیتال این ساز برای مبتدیان گزینه ایده‌آلی است.