تیونرهای اصطکاکی

پیش از آغاز قرن نوزدهم و در سال‌هایی که گیتار به‌تازگی به‌عنوان یک ساز در دنیا شناخته شده بود، این ساز زهی به تیونرهایی بسیار ساده، موسوم به میله اصطکاکی یا فریکشن پگ (friction peg) مجهز بود. این تیونرها را می‌توان ابتدایی‌ترین نوع از این قطعه در سازهای زهی دانست و با وجود ساختار تک‌بخشی بسیار سرراستی که داشتند، وظیفه خود را به‌نحوی رضایت‌بخش انجام می‌دادند.

تیونرهای میله‌ای اصطکاکی، تنها از یک قطعه متحرک تشکیل شده‌اند. این قطعه، یک میله با زوایایی کمی مخروطی است که در بخش بالایی خود، یک حفره کوچک دارد. برای استفاده از این نوع کوک در گیتار، سیم ساز باید از حفره قرارگرفته در بخش بالایی آن عبور داده شود و سپس، میله به‌وسیله دسته آن که همان گوشی کوک در بیرون سردسته ساز است، به‌قدری بچرخد و سیم را در دور خود بپیچاند تا در آخر، سیم با کششی کافی بر روی ساز قرار بگیرد و نت صحیح را تولید کند. شکل نسبتاً مخروطی این میله‌ها و اصطکاکی که با سیم‌ها و ساختار سردسته گیتار ایجاد می‌کنند، باعث می‌شود که به‌شکلی امن و مستحکم بر روی ساز باقی بمانند و سیم را نیز به‌طور محکم در دور خود نگه دارند.

تیونر اصطکاکی پیش از آغاز قرن نوزدهم، رایج‌ترین نوع کوک در سازهای زهی بود. دلیل این فراگیری نیز این بود که تیونرهای چرخ‌دنده‌ای هنوز اختراع نشده بودند و علاوه بر آن، لوتیرها می‌توانستند بدون کمک هیچ فرد دیگری و تنها با استفاده از یک تکه چوب، یک نمونه از آن را به‌آسانی تولید کرده و بر روی ساز خود نصب کند. این امر باعث می‌شد که ساخت این نوع از کوک بسیار کم‌هزینه و ساده باشد. با اینکه اکثر سازندگان گیتار اکنون مدت‌هاست دیگر از تیونرهای میله‌ای اصطکاکی بر روی سازهای خود استفاده نمی‌کنند، اما این نوع از تیونر همچنان در سازهای زهی کلاسیک همچون ویولن و همچنین شکل سنتی ساز بانجو مورد استفاده قرار می‌گیرد و نوعی رایج از این قطعه در این سازها به شمار می‌رود.

در حالی که کوک‌های میله‌ای اصطکاکی وظیفه خود را به‌عنوان شکلی ابتدایی و اولیه از مکانیزم کوک سازهای زهی به‌خوبی انجام می‌دادند، اما با پیشرفت فناوری، این شکل ابتدایی از کوک نیز به‌مرور جای خود را به نمونه‌های پیشرفته‌تر این وسیله، همچون کوک‌های چرخ‌دنده‌ای داد.

کوک کردن ساز

تعمیرات ساز

آموزش آنلاین