ساز زدن با چشمان بسته ساز زدن بدون نگاه کردن چشم بسته ساز یزنیم

و سوال و پرسش هایی از این دست.

برای یک نوازنده تازه کار، دیدن نوازندگی اساتید و کسی که بدون نگاه کردن به سازش، اجرا می کند، بسیار جالب توجه است. چگونه می شود بدون نگاه کردن به دسته ساز، پرده ها، و…، به راحتی و بدون اشتباه نوازندگی کرد؟

البته این نوشته برای سازهای زهی است، ولی برای دیگر سازها نیز می تواند مفید باشد.

پاسخ اصلی به این پرسش همانند پاسخ به این سوال است که چگونه می شود در یک کار متبحر شد؟

روشن است که با تلاش و پشتکار فراوان، و تمرین و تکرار درست هر کاری، می شود به توانایی انجام دادن آن کار رسید. ولی این یک پاسخ بسیار کلیشه ای و کلی است.

حال ببینیم در این مورد خاص، چه کار می شود کرد.

این مطلب را هم بخوانید:
هنرجو باید درس های آموزش ساز و موسیقی را چگونه تمرین کند

آنچه که همیشه در کلاس ساز، به شاگردانم می گویم این است که یادگیری نوازندگی و نواختن ساز، در آغاز راه، یادگیری کاری است بسیار دقیق و حساس که باید به روش درست و با حساسیت بالا انجام شود.

نواختن ساز هم مانند همه کارها، دارای قوانینی است که برای یادگیری تکنیک های اجرایی آن، باید با دقت به دستوراتش عمل کرد. گاهی می بینیم که تمامی موارد در طی سال ها با دقت اجرا می شود، ولی نتیجه ای که در انتظارش هستیم حاصل نمی شود.

اینجاست که باید یک بازنگری کامل از مراحل یادگیری انجام دهیم.

گاهی عدم رعایت یک نکته شاید به ظاهر ساده، شاگرد را به مسیری ببرد که از هر لحاظ درست ولی کامل نیست.

حال برمی گردیم به پرسش خودمان که چطور با چشم بسته نوازندگی کنیم.

راه هایی که به ذهنمان می رسد را بررسی می کنیم.

تمرین در اتاق تاریک

یکی از راه هایی که شاید می شود به آن فکر کرد. ولی، تصور کنید که شما دسته ساز و پرده ها را هنوز به خوبی نمی شناسید، و از نظر تشخیص نت ها هم به سطحی نرسیدید که بتوانید صداها را بشناسید، در نتیجه تمرین در فضای تاریک، عملا برای شاگرد مبتدی و حتی متوسط، کاری بیهوده است. در ضمن، در تاریکی، امکان دیدن نت و درس نیز وجود ندارد.

بستن چشم ها هنگام نوازندگی

این راه هم تقریبا شبیه راه قبلی است و واضح است که راه خوبی برای رسیدن به هدفمان نیست.

نگاه نکردن به دسته ساز

برای شاگرد مبتدی، و حتی متوسط، نگاه نکردن به دسته ساز، مانند چشم بسته راه رفتن در خیابان است. یک شاگرد مبتدی، باید با نگاه کردن به دسته ساز، شکل درست دست گرفتن ساز و انگشت گذاری را به صورت دائم بررسی کند تا شکل دست به صورت درست باشد و در پرده گیری و انگشت گذاری اشتباه نشود. پس این راه هم نمی تواند راه درستی باشد، زیرا شاگرد را دچار مشکلاتی در استایل و در نهایت کند پیش رفتن در یادگیری می کند.

با بررسی موارد بالا، درمی یابیم که هیچکدام راه های مناسبی نیستند.

پس باید چه کنیم؟

همیشه و در جلسه اول آموزش، به شاگردانم تمرین هایی می دهم که شاید به ظاهر هیچ ارتباطی به یادگیری ساز نداشته باشند، ولی در دراز مدت می توانند توانایی هایی خاص را در هنرجو ایجاد کنند.

یکی از این موارد، تمرین نوازندگی جلوی آینه است.

تمامی مراحل تمرین نوازندگی شاگرد، باید جلوی آینه باشد. حال ببینیم تمرین جلوی آینه چه فایده ای برای نوازنده دارد.

زمانی که شما جلوی آینه نوازندگی می کنید، در واقع تصویری که از خودتان می بینید، کاملا برعکس است. در روزهای اولی که شروع به این کار می کنید، به سختی می توانید پرده های سازتان را پیدا کنید. پرده هایی که در حالت عادی، به راحتی انگشت گذاری می کردید. تصویری که می بینید مانند این است که فردی دیگر رو به روی شما نشسته است و شما هم هیچ کنترلی بر روی حرکاتش ندارید.

با ادامه تمرین جلوی آینه، و پس از مدتی، به قابلیتی می رسید که شگفت انگیز است. شما با نگاه کردن به خودتان در آینه، به راحتی پرده های سازتان را پیدا می کنید و بسیار با سرعت انگشت گذاری می کنید.

دیگر نیازی به دیدن مستقیم دسته سازتان ندارید. در واقع با این کار، اندازه های دسته ساز را از نظر ذهنی، برای خود ترسیم کرده و به ذهنتان سپرده اید. و در این حالت، اگر چشمانتان را ببندید هم، می توانید با توجه به ثبت شدن فواصل پرده های ساز در ذهنتان، به راحتی پرده گیری کنید.

تمامی مراحل تمرین نوازندگی شاگرد، باید جلوی آینه باشد

البته لازم به ذکر است که، در نوازندگی به این شکل، گاهی لازم است دسته ساز را ببینیم تا با توجه به تغییر پوزیشن و حرکت در دستان های مختلف، یک یادآوری از موقعیت دست بر روی دسته ساز داشته باشیم، کاری که همه اساتید انجام می دهند.

یکی از این موارد، تمرین نوازندگی جلوی آینه است

با تمرین جلوی آینه، به تناوب به نت و درسی که باید اجرا کنید هم به راحتی نگاه می کنید و در کنار آن، تصویر خود را در آینه می بینید. با این کار هم نت و درس پیش روی شماست هم تصویر خودتان در آینه.

از دیگر فواید تمرین جلوی آینه، بررسی چگونگی نشستن، دست گرفتن ساز، دیدن حالت دست و صورت و بدن در هنگام نوازندگی، کم کردن و از بین بردن استرس نوازندگی، و به مرور ایجاد اعتماد به نفس در نوازنده و تمرین همنوازی با یک نوازنده دیگر است.

شما با تمرین جلوی آینه، از نظر ذهنی و تصویری همیشه در حال همنوازی با یک نوازنده دیگر هستید.

پس با تمرین جلوی آینه، می توانید به قابلیت نوازندگی بدون نگاه کردن دائم به دسته ساز هم برسید.